Piše: Lejla Panjeta

Serija Old Money je turska ljubavna drama koja istražuje sukob između novog kapitalističkog i starog aristokratskog bogatstva kroz priču o Osmanu Bulutu (Engin Akyürek), samoukom tajkunu i Nihal Baydemir (Aslı Enver), nasljednici osmanske aristokratske porodice. Njihov odnos razotkriva složenost moći, ljubavi i društvenih normi u današenjem Istanbulu. Scenaristica je Meriç Acemi, poznata po emotivnim pričama, a reditelj Uluç Bayraktar, poznat po vizualnoj preciznosti kadriranja. Produkciju vodi TIMS & B Productions, s producentima Timurom Savcıjem i Burakom Sağyaşarom. Osim glavnih glumaca, u seriji igraju i Dolunay Soysert, İsmail Demirci, Serkan Altunorak, Taro Emir Tekin, Selin Şekerci, Sedef Avcı, Zeynep Oymak, Armağan Oğuz i Ahmet Utlu. Old Money se bavi temama moći, ambicije i ljubavi, te prikazuje napetost između naslijeđenog bogatstva i samostalno stečenog novca.

Ovo je hibridna serija koja balansira između nekoliko žanrovskih paradigmi. Na površini, elementi rom-coma (romantične komedije) prisutni su u dinamičnim odnosima Osman–Nihal. U njihovom odnosu postoji ljubavna napetost, emocionalna ironija i momenti šarmantnog humora, ali oni su daleko od trivijalnog ili laganog žanrovskog klišea. Njihove emocije su intenzivne, a posljedice ljubavnih odluka ozbiljne i veoma vješto odigrane. U prilog im ide izvanredna hemija između glumaca, bez koje ovakva priča ne može donijeti istinsku napetost i idenfitiakciju publike. Brilijantno odigan, glumački vješt i nadasve katarzičan je odnos koji grade Engin Akyürek i Nihal Baydemir.

Međutim, serija posjeduje i karakteristike sapunice: složeni porodični odnosi, intrige, nasljedstva, izdaje i neprekidna eskalacija konflikata, što je tipično za dnevne i sedmične sapunice. Kao i sapunice, Old Money često koristi cliffhangere i emocionalno nabijene scene koje čuvaju publiku “zarobljenom“ epizodu po epizodu. Takođe, serija nosi jasne tragove turskog dizi formata, koji kombinira dugačke epizode s melodramatičnim pripovijedanjem, detaljnim portretima porodica i društvenih hijerarhija, te kulturnim kodovima specifičnim za Tursku. Dizi elementi su posebno vidljivi u sporijem ritmu pripovijesti, vizualnoj raskoši, naglasku na emocijama i razvoju emotivnih eskalacija, te naglašenoj simbolici bogatstva i tradicije.

U komparativnom smislu, Old Money funkcionira kao rom-com unutar soap opera okvira, ali s dozom dizi melodrame: romantična linija daje emocionalni “motorički impuls“, soap elementi održavaju napetost, dok dizi stil obogaćuje priču kulturnim detaljima i socijalnim kontekstom. U odnosu na klasične rom-com serije (brži tempo, lagana komedija) i američke soap opere (nagla eskalacija intriga, ali često plitki likovi), Old Money nudi sofisticiranu mješavinu: visoko melodramatično, vizualno raskošno i psihološki uvjerljivo, s težinom koju publika dublje osjeća.

Komparativna romantika

Romantične scene u Old Money funkcionišu na nivou psihološke slojevitosti, a ne spektakularnog efekta. Njihova snaga leži u sporom ritmu, dugim dijalozima i napetosti između društvenih očekivanja i ličnih želja. Poljubci, dodiri i intimni trenuci nisu tu da impresioniraju grandioznim lokacijama ili uzbuđenjem, već da izgrade emocionalnost između Osmana i Nihal, prenoseći kroz nijanse pogleda i šaptačkih replika težinu porodičnih pritisaka i unutrašnjih konflikata. Ovdje romantika nije instant zadovoljstvo, već proces; publika postaje saučesnik u sukobu između ljubavi i društvenog duga.

Nasuprot tome, romantični blockbusterski filmovi Hollywooda često koriste spektakl da prodaju emociju: slow-motion poljupci na padinama planina, kišne ulice, eksplozivni backgroundi i savršeno režirane geste. Likovi brzo prelaze od napetosti do kulminacije, a emocija je stilizirana, gotovo univerzalna i predvidiva, s ciljem instant identifikacije i prijemčljivosti ljubavne sladunjavosti.

Old Money nudi intimniju, kontekstualnu i kulturološki ukorijenjenu romansu, dok Hollywood blockbusteri nude epičnu, vizualno teatraliziranu i univerzaliziranu romansu. Prva zahtijeva pažnju i emocionalnu investiciju; druga obećava momentalno zadovoljstvo i vizualni spektakl. Ukratko, Old Money zavodi mozgom i srcem, a Hollywood zavodi očima. Romantika u Old Money razlikuje se od blockbustera poput The Notebook, Pretty Woman, Twilight, How to Lose a Guy in 10 Days i Runaway Bride prvenstveno po tonu, tempu i kontekstu. Na primjer u filmu The Notebook romansa je epska i vizualno teatralizirana: kišne ulice, dramatični poljupci i muzika pojačavaju svaku emociju. Brza eskalacija intimnosti prodaje ideju “ljubavi koja se pamti“. U Pretty Woman romantični trenuci su stilizirani i glamurozni, često u luksuznom ambijentu; ljubav je fantazija koja se odvija brzo i sa humorom. Twilight je romantika mraka, napetosti i opsesije; vizualni efekti (noćni pejzaži, snijeg, magla) dodatno naglašavaju emocionalnu intenzivnost. U filmovima How to Lose a Guy in 10 Days i Runaway Bride komedija i romansa su isprepleteni; poljupci i bliskost često služe humoru i dramaturškom tempu, a ne emocionalnom zasićenju likova. Ali, Old Money je intimna, kontekstualna i socijalno ukorijenjena romansa, dok Hollywood blockbusteri nude epičnu, stiliziranu i univerzaliziranu romansu.

Ljubavne scene

U klasičnom režiranju ljubavnih scena, fokus je na kontinuitetu i identifikaciji publike s likovima. Kamera prati njihovu interakciju logički i linearno, koriste se krupni kadrovi lica i poljubaca, svaka gesta je jasno motivisana, a tempo i montaža naglašavaju emocionalnu kulminaciju. Klasični pristup, fragmentira iskustvo ljubavi: scene se mogu narativno ili vizualno preskakati, kombinirati iz različitih perspektiva, vremena i mjesta, često naglašavajući kontraste ili simbole više nego sam čin intimnosti. Klasično režiranje stvara emocionalnu “sigurnost“ i lakoću poistovjećivanja, te zahtijeva aktivnu pažnju gledatelja, pretvara poljubac ili dodir u filozofsku, vizualnu i psihološku meditaciju o ljubavi, strasti i kontekstu u kojem se odvija.

Takva je režija u Old Money, sa neizbježnim digitalnim efektima i montažom epskih proporcija (dron kadrovi, farovi, panorame). Režija ljubavnih scena slijedi klasičan pristup, fokusirajući se na emocionalnu dubinu i psihološku složenost likova. Kroz pažljivo komponirane kadrove, režiser Uluç Bayraktar omogućava glumcima Enginu Akyüreku i Aslı Enver da kroz suptilne poglede, geste i dijaloge izgrade intenzivnu hemiju koja nije zasnovana na instant fizičkoj privlačnosti, već na emocionalnoj povezanosti i unutrašnjim konfliktima likova. Za turski kulturni mentalitet ljubav je tragedija, te se tako od početka naglašava nemogućnost ostvarivanja njihove veze.

Razvoj ljubavnih osjećaja sjajno je dočaran kroz glumu i upotrebu krupnih kadrova, te situacija u kojima se prvobitna privlačnost/takmičenje ega pretvara u zaljubljenost, a potom u strastvenu požudu, ali ne tijela, nego zaljubljenih duša. Ovdje se ljubav razvija postepeno, kroz složene interakcije i dijaloge, što omogućava dublje razumijevanje likova i njihovih motiva uz pozadinu društvenih konotacija i nesporazuma. Ovaj pristup ne samo da prikazuje romansu, već i istražuje društvene i kulturne barijere koje oblikuju njihove odnose.

Hemija između Akyüreka i Enver je ključna za uspjeh serije. Njihova sposobnost da prenesu unutrašnje dileme i emocionalne složenosti likova čini svaki njihov susret izrazito napetim. Njihov odnos nije samo romantičan, već i intelektualni i emocionalni sukob između dva svijeta: starog bogatstva i novog uspjeha. Ovaj klasičan pristup režiji ljubavnih scena u Old Money pruža gledaocima dublje i autentičnije iskustvo, gdje je ljubav prikazana kao kompleksan individualni i društveni proces, a ne kao instant zadovoljstvo.

Mentalitet sreće

Old Money nije samo naslov, već to je dijagnoza društva. Serija otkriva lakirani svijet naslijeđenih privilegija i novopečenih bogataša. To je priča o ljudima koji su rođeni bogati, ostali bogati i stoga zaboravili kako biti zanimljivi na bilo koji drugi način. Takođe je priča o ljudima koji su iz velike tragedije (zemljotresa) svojim radom, trudom i pameću postali bogati.

Ali ispod vintage šampanjca, viskija i vina (koje se prekomjerno koriste kao rekviziti u svakoj sceni, doslovno svakoj) i diskretno naoštrenih i simboličnih razgovora, serija pronalazi žilu truleži; onu moralnu, koja je uvijek pokretač motiva sukobljenih bogataša. Briljantnost serije Old Money leži u njenom odbijanju moraliziranja. Ne osuđuje svoje likove, već ih proučava, a ljubav gleda kroz prizmu čistote, koje će biti ukaljana društvanim obzirima, pogrešno shvaćenim namjerama i tračevima.

Ukratko, Old Money nije distrakcija utjehe. Nije dizi, nije ni sapunica. To je serija za odmor čula, uživanje u ljubavnim scenama i intrigama koje vodi društvo podjeljeno na dvije klase: stari i novi novac, te studija o razvoju stanja zaljubljenosti, strasti i ljubavi. Odnos između glavnih likova nije američki, iako cijeli vizuelni ambijent miriše na američki stil bogatstva. Odnos ljubavnika je čisti odraz turskog mentaliteta strasti, patnje u ljubavi i želje koju sputavaju lične ili društvene norme. Iako je Netflixova, nema u njoj američkog kraja. Kraj je čisti turski – čežnja, želja i nemoguća ljubav, bez obzira na porijeko bogatstva i čistotu srca, u ovom svijetu nemaju šanse za uspjeh. Ovaj mentalitet ne uživa u cilju (happyending), već u procesu patnje i strasti na putu do neostvarenja nemoguće ljubavi. Sreća na kraju puta nije odlika turskog mentaliteta, ali uživanje u serijalu isplati se zbog istinskog užitka u ljubavnom iskustvu, brilijantnoj hemiji među likovima, sjajnoj glumi i atmosferi raskoši i istanbulske elitne kulture koju brilijantno prenosi Old Money.

Profesor Dr. Lejla Panjeta je autorica mnogobrojnih članaka i knjiga iz oblasti filmskih studija i vizuelnih komunikcija. Dobitnica je stranih i domaćih nagrada za svoje akademske, naučne, filmske i umjetničke radove. Bavi se istraživanjima iz oblasti filma, umjetnosti i mitologije.